Παράλληλα με την παρουσίαση των πιο κρίσιμων συγχρονικών χαρακτηριστικών του ελληνικού συνδικαλισμού, το λήμμα αυτό περιλαμβάνει και ένα συνοπτικό μακρο-ιστορικό περίγραμμα της εξέλιξής του εργατικού κινήματος: μια διάσταση της νεότερης ελληνικής ιστορίας για την οποία ελάχιστα πράγματα υπάρχουν στη διεθνή βιβλιογραφία.

Παράγοντες όπως η εγγενώς χαμηλή συνδικαλιστική πυκνότητα, η μακρά παράδοση κρατικής ανάμειξης στην εσωτερική ζωή των συνδικάτων και η μικρή ηλικία των θεσμών «κοινωνικού διαλόγου» (με βασική λειτουργία όχι την επέκταση του κράτους πρόνοιας αλλά το concession bargaining, την διαπραγμάτευση παραχωρήσεων) είναι απαραίτητοι προκειμένου ο αναγνώστης να εκτιμήσει τη σημασία της σημερινής οργανωτικής ομφαλοσκόπησης (στη σκιά του συνεχιζόμενου κατακερματισμού των 4.000 σωματείων, 81 ομοσπονδιών και 72 εργατικών κέντρων!), της υφής των απεργιακών δράσεων και του πολιτικού λόγου που αρθρώνεται.

            Η προσπάθεια σκιαγράφησης του ιστορικού πλαισίου δεν γίνεται όμως εις βάρος του σχολιασμού των πιο πρόσφατων εξελίξεων. Το ακριβώς αντίθετο, καταβλήθηκε προσπάθεια ώστε το λήμμα να αναφερθεί και στις πλέον πρόσφατες διαδικασίες, την αμφίβολης αποτελεσματικότητας έκβαση του 31^ου οργανωτικού συνεδρίου της ΓΣΕΕ (Νοέμβριος 2002) και τις εργασίες του 32^ου (Μάρτιος 2004), το απεργιακό κύμα της διετίας 2001-03 και την τελευταία ΕΓΣΣΕ (του Μαΐου του 2004 -για τη διετία 2004/05).